Illegaal gestort afval
Bij het aantreffen van illegaal gestort afval in bos en natuurterreinen kunnen onverwachte gevaren ontstaan. Zeker wanneer men het afval gaat onderzoeken of opruimen lopen medewerkers het risico om blootgesteld te worden aan gevaarlijke (vloei)stoffen en dampen. Daarnaast bestaat het risico op verwondingen door scherpe voorwerpen, zoals injectienaalden en glasscherven.
Hoe kunnen medewerkers adequaat de risico’s inschatten en veilig handelen bij illegaal gestort afval, vooral wanneer het onduidelijk is om welke materialen en gevaarlijke stoffen het gaat?
1 Zorg dat je het afval herkent
Om de risico’s bij het aantreffen van illegaal gestort afval goed te kunnen inschatten, is het nodig de eigenschappen ervan te herkennen. Door de diversiteit van het illegaal gedumpte afval is dit niet altijd even gemakkelijk.
- Loop je in jouw werk kans om illegaal gestort afval tegen te komen: lees dan goed de informatie door over het soort afval dat je kunt aantreffen en de bijbehorende risico’s (zie de tabel ‘Herken het afval en de risico’s’).
- Ben alert op aanwezigheid van drugsputten, waarin drugsafval (vaak langere tijd) rechtstreeks in is gedumpt.
- Tref je daadwerkelijk afval aan: benader het voorzichtig, maak stapsgewijs een inschatting van het soort afval dat er ligt en handel daarnaar. Volg daarbij de instructies in de hieronder beschreven stappen 2, 3, 4 en 5.
- Gebruik de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen.
2 Zelf opruimen
- Kleine hoeveelheden ongevaarlijk, goed herkenbaar en eventueel goed verpakt huishoudelijk afval kunnen
zelfstandig opgeruimd worden. - Volg de instructies en richtlijnen die je organisatie heeft opgesteld om te weten wat je zelf mag opruimen en hoe je daarbij te werk dient te gaan.
- Draag stevige handschoenen die bescherming bieden tegen snij- en prikincidenten, zoals handschoenen van aramide of kevlar, schoenen met ondoordringbare zolen en stevige kleding.
- Laat het afval op een verantwoorde manier afvoeren door een afvalbedrijf.
- Was je handen na de opruimwerkzaamheden goed met water en zeep
3 Niet zelf opruimen
- Ga zelf nooit over tot het opruimen van afval dat gevaarlijke stoffen bevat of waarvan de gevaarlijke eigenschappen niet direct duidelijk zijn. Schakel altijd professionele hulp in (zie stap 4).
- Zorg voor je eigen veiligheid en die van anderen:
– Raak niets aan, ook niet met een stok of er ‘eventjes tegenaan schoppen’.
– Houd bij brand een veilige afstand van minimaal 100 meter. Blijf ook op afstand bij rook of damp van het afval: bepaalde soorten afval kunnen een risico op brandgevaar opleveren.
– Blus brandend afval nooit zelf.
– Houd bij drugsafval, chemisch afval of lekkende vaten minimaal 25 meter afstand en loop met de wind in je rug.
– Houd nieuwsgierige passanten op afstand, bijvoorbeeld door de toegang naar het afval met afzetlint of hekken af te zetten. Zorg dat afzetmateriaal bij de standaard uitrusting van de medewerkers behoort. - Wis geen sporen die mogelijk naar de daders kunnen leiden. Neem foto’s van de plek en het afval en noteer mogelijk belangrijke gegevens, zoals kentekenplaten van auto’s. (Die heb je ook nodig voor het aanvragen van opruimsubsidie).
4 Schakel professionele hulp in
- Bel bij direct gevaar altijd meteen 112.
- Als er geen direct gevaar is, bel dan met 0900-8844 het landelijke politienummer. Op dit nummer kun je terecht met niet-spoedeisende vragen en problemen.
- Meld vooraf waaruit het afval mogelijk bestaat, zeker als er het er op lijkt dat er drugsafval, afval van een wietplantage, asbest tussen zit.
- Neem contact op met je leidinggevende en overleg met de betrokken deskundigen welke aanvullende acties nodig zijn bij het aangetroffen gevaarlijke afval. Zo kan bijvoorbeeld onderzoek naar bodemverontreiniging nodig zijn.
- Zorg dat je altijd de juiste telefoonnummers bij je hebt om alarm te kunnen slaan, meldingen te kunnen doen en hulp te kunnen inschakelen.
5 Wat te doen bij een prik- of snijaccident
- Laat de prik- of snijwond goed doorbloeden (indien mogelijk);
- Spoel/was het wondje met lauwwarm water of fysiologisch zout;
- Desinfecteer de wond met handendesinfectans of met alcohol 70%;
- Meld het prik- of snijaccident volgens de afspraken in de organisatie, in verband met mogelijke verdere acties. Raadpleeg zo nodig de Landelijke Richtlijn Prikaccidenten
Lees verder
Werkgroep Arbo & veiligheid
– Liesbeth de Kort (VBNE)
– Petra Borsch (Landschapsbeheer Flevoland)
– Ingrid Brouwer (Staatsbosbeheer)
– Sylvia Bruning (FPG)
– Frans Cairo (Natuurmonumenten)
– Tetje Falentijn (LandschappenNL)
– Mirjam de Groot (Stigas)
– Menno Niesing (Staatsbosbeheer)
E-learning
Leer je groen is het e-learningplatform voor iedereen die als beroepskracht of vrijwilliger actief is bij een natuurorganisatie. In korte modules krijg je basisinformatie over je werkzaamheden in de natuur.
Meer onderzoek naar natuur
Natuurkennis.nl is de
meest complete kennisbank
met onderzoek en
praktisch advies over
bos- en natuurbeheer.