Wetgeving en gedragscodes
In de dagelijkse beheerpraktijk hebben bos- en natuurterreineigenaren te maken met wet- en regelgeving waar zij aan moeten voldoen. De belangrijkste wet voor terreineigenaren was tot 1 januari 2024 de Wet Natuurbescherming, die de bescherming van natuurgebieden, soorten en houtopstanden regelt. Per 1 januari 2024 is deze wet geheel overgegaan in de Omgevingswet.
Van Wet natuurbescherming naar Omgevingswet
De Omgevingswet is per 1 januari 2024 van kracht gegaan. De Wet natuurbescherming is hierin op gegaan.
De Omgevingswet biedt richtlijnen voor regels en maatregelen die de natuur beschermen. De wet beschrijft onder meer het volgende:
- regels voor overheden, bedrijfsleven, natuurorganisaties en burgers over hoe zij om moeten gaan met de natuur (zorgplicht);
- maatregelen die provincies en het Rijk moeten nemen om de natuur te beschermen;
- specifieke onderwerpen, zoals de jacht, bomenkap en de bestrijding van schadelijke dieren;
- regels over hoe overheden, bedrijfsleven, natuurorganisaties en burgers om moeten gaan met niet-inheemse dieren en planten.
VBNE organiseert bijeenkomsten en ontwikkelt producten om kennis over regelgeving te delen met haar leden. Waar nodig gaat zij over regelgeving in gesprek met Rijk, provincies en gemeenten.
Gedragscode Soortenbescherming
Tijdens bos- en natuurbeheerwerkzaamheden komen terreineigenaren regelmatig beschermde soorten tegen. Veel soorten zijn beschermd onder de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn of hebben een nationale beschermde status.
De VBNE ontwikkelt voor haar leden de gedragscodes soortenbescherming bosbeheer en natuurbeheer. In deze gedragscodes staan maatregelen waarmee terreineigenaren schade aan beschermde soorten zoveel mogelijk voorkomen. Door te werken volgens een – door het ministerie van Landbouw, Voedselzekerheid, Visserij en Natuur (LVVN) – goedgekeurde gedragscode kunnen terreineigenaren bos- en natuurbeheer uitvoeren zonder in strijd te handelen met de wet.
Lees meer:
Bescherming houtopstanden
Naast soorten beschermt de Wet natuurbescherming ook houtopstanden. Terreineigenaren die een houtopstand willen vellen, moeten dit melden bij de provincie (meldingsplicht). Ook geldt een verplichting om de grond binnen 3 jaar te herbeplanten. Dat kan door nieuwe aanplant of door natuurlijke verjonging. In bepaalde gevallen kan de provincie een kapverbod opleggen of juist een vrijstelling regelen. Naast de regels van de provincie kunnen gemeenten extra regels opstellen. VBNE heeft de verschillende regels voor houtopstanden toegelicht in de notitie bescherming houtopstanden.
EU Deforestation free Regulation (EUDR)
Als je als boseigenaar hout op de markt brengt, dan ben je er vanaf 30 december 2024* voor verantwoordelijk dat er geen ontbossing heeft plaatsgevonden voor de houtoogst. Dit is vastgelegd in de Europese ontbossingsverordening (EU Deforestation free Regulation) die dan in werking treedt.
Doel van de EUDR is dat er geen producten meer op de Europese markt komen die ontbossing veroorzaken. Dit gaat over hout, maar ook over producten als cacao, rundvlees en soja. In Nederland wordt de EUDR uitgevoerd door het ministerie van LVVN met controle en toezicht door de NVWA. Elke boseigenaar dient vanaf 30 december 2024 te registreren in TRACES zodra hout op de markt wordt gebracht.
De EUDR is de opvolger van de EUTR (EU Timber Regulation, de Europese Houtverordening), die al enkele jaren van kracht was.
* tenzij in november 2024 door de EU wordt besloten dat er uitstel komt
E-learning
Volg de module Omgevingswet op Leer je Groen, hét e-learningplatform voor medewerkers en vrijwilligers van natuurorganisaties.
Meer onderzoek naar natuur
Natuurkennis.nl is de
meest complete kennisbank
met onderzoek en
praktisch advies over
bos- en natuurbeheer.
Vraag over dit onderwerp?
